بازتعریف عدالت جنسیتی در چارچوب نظریه مقاصد الشریعه

عدالت جنسیتی / Gender Equity, زنان / women, مقاصدالشریعه / Maqāṣid al-Sharīʿa, مصالح / Masalih

• قرآن کریم. • نهج‌البلاغه. • ابن بابویه، محمد(1413ق) من لایحضره الفقیه (تحقیق السید حسن الموسوی الخرسان). قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. • ابن‌عاشور، محمدالطاهر بن محمد بن محمدالطاهر. (1425ه.ق). مقاصد الشریعه الإسلامیه. قطر: وزاره الأوقاف والشؤون الإسلامیه. • امام خمینی، سید روح‌الله(1385) صحیفه امام(دوره22جلدی). تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی. • امین، قاسم(1900م) المرأه الجدیده. مصر: مطبعه المعارف. • اویسی کهخا، امین، محمد رضا کیخا و امیرحمزه سالارزائی(1399) نقش مصلحت و مفسده در تحدید و توسعه احکام خانواده. فصلنامه علمی جامعه‌شناسی سیاسی ایران، سال سوم،شماره11. صص1162-1145. • ایازی، سید محمدعلی. (1386). ملاکات احکام و شیوه‌های استکشاف آن. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. • بارانی, ابوالحسن, & نیری, عصمت. (1403). واکاوی تطبیقی پیامدهای عدالت جنسیتی در نظریه‌پردازی مفسران فمینیسم اسلامی با تأکید بر آرای علامه طباطبایی. پژوهش های تفسیر تطبیقی, 10(1), 187-208. doi: 10.22091/ptt.2024.9938.2275 • باستانی، سوسن و کوثر خسروی دهقی(1398) موانع و چالش‌های سیاستگذاری بر مبنای عدالت جنسیتی. فصلنامه مسائل اجتماعی ایران، 10 (2) :57-29. • پیت، ریچارد و هارت ویک (1384) نظریههای توسعه، ترجمه مصطفی ازکیا و رضا صفری شالی، تهران: لویه. • تیماجی، معصومه(1401) شناسایی مقاصدالشریعه در احکام مالی خانواده. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده علوم انسانی دانشگاه آیت ا.. العظمی بروجردی(ره). • جلال‌پور، شهره ، رکسانا کیانی و محمد زارع‌زاده(1399) بررسی مقایسه‌ای جایگاه زنان در اندیشه‌های شیخ محمد عبده، محمد رشید رضا و سید احمد خان هندی. فصلنامه پژواک زنان در تاریخ. سال اول. شماره1. صص113_136. • جوادی آملی، عبدالله (1371) زن در آینه جمال و جلال الهی. تهران: مرکز نشر فرهنگی رجا. • جوادی آملی، عبدالله (1391) مفاتیح الحیاه. قم: مرکز نشر اسراء. • الحسنی، اسماعیل(1383) مقاصد شریعت از نگاه ابن‌عاشور. مترجم مهدی مهریزی. قم: صحیفه خرد. • الخادمی، نورالدین. (1429ه.ق). أبحاث فی مقاصدالشریعه. بیروت: مؤسسه المعارف. • خسروپناه، عبدالحسین(1386) گفتمان مصلحت. تهران: انتشارات کانون اندیشه جوان • خمینی، سید روح‌الله. (1379). صحیفه نور، مجموعه رهنمودهای امام خمینی(ره). تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). • دهلوی، شاه ولی‌الله(2016) حجه‌الله البالغه. تصحیح سعید احمد یونس بوری، ویرایش دوم. دمشق: دار ابن کثیر(چاپ اصلی: 1328ق). • دین پرست، فائز (1393) «اندراج مفهومی اعتدال در سیاست: تمهیدی بر یک پارادایم سیاست‌ورزی در ایران» تهران: همایش ملی اعتدال، مجموعه اعتدال در اندیشه و رفتار سیاسی. • ذنون، حسن علی(1975م) فلسفه قانون. بغداد: مطبعه العانی. • رضایی، حسن(1382) نقش مقتضیات زمان و مکان در نظام کیفری اسلامی. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی. • ریسونی، احمد(1376). اهداف دین از دیدگاه شاطبی. ترجمه سید حسن اسلامی و سید محمدعلی ابهری. قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی • الزحیلی، وهبه. (1416ه.ق). اصول الفقه الاسلامی. دمشق : دارالفکر. • سلامی، نذیراحمد(1389) اجتهاد و مراحل تاریخی آن. مجموعه مقالات همایش اجتهاد در دوره معاصر. تهران: دانشگاه مذاهب اسلامی. • سن، آمارتیا (1389) توسعه یعنی آزادی. ترجمه محمد سعید نوری نائینی. تهران: نشرنی. • شادی طلب، ژاله (1381) توسعه و چالش‌های زنان ایران. تهران: نشر قطره. • الشاطبی، أبی‌اسحاق. (1423ه.ق). الموافقات فی اصول‌الشریعه. بیروت: المکتبه العصریه. • شاکری گلپایگانی، طوبی(1392) ضرورت تبیین مبادی حق در علم اصول. تهران: فکرسازان. • شاکری گلپایگانی، طوبی، محمد فرجیها و سعیده عباس زاده(1401) بررسی تطبیقی مقاصد نظام خانواده در آراء اندیشمندان دانش مقاصدالشریعه. پژوهش‌نامه اسلامی زنان و خانواده، سال دهم، شماره 27، صص150 -127. • شاکری گلپایگانی، طوبی، محمد فرجیها و سعیده عباس‌زاده(1402) تبیین ماهیت‌شناختی نهاد قوامیت مبتنی بر خوانش مقاصدی از فقه نظام خانواده. مطالعات تطبیقی مذاهب، سال سوم، شماره ششم، صص 114-90. • طباطبائی، محمد حسین (1384) تفسیر المیزان. قم: دفتر انتشارات اسلامی. • طوفی، سلیمان بن عبدالقوی(1413ق) رساله فی رعایه المصلحه. قاهره: الدار المصریه اللبنانیه. • العاملی ـ محمد بن مکی. (بی‌تا). القواعد و الفوائد فی الفقه و الاصول و العربیه. الجزء الاول. قم: نشر مفید، الطبعه الاولی. • عساف، م. م.، و دبیغ، ا. م. (2022). حقوق المرأه المالیه فی ضوء مقاصد الشریعه الإسلامیه. مجله العلوم الإسلامیه, 5(5), 81-97. https://doi.org/10.26389/AJSRP.C260522 • علاسوند، فریبا (1397) «عدالت جنسیتی به مثابه یک مفهوم تفسیرپذیر و نامتعین»، نشریه مطالعات فقهی حقوقی زن و خانواده، 1 (1)، 78- 59 • علاسوند، فریبا (1398). «امکان سنجی عدالت جنسیتی در نظریه‌‌های عدالت: فیلسوفان غربی در قرن بیستم». مطالعات جنسیت و خانواده، 7(1)، 31- 11. • الغزالی، أبو حامد. (1433ه.ق). المستصفی من علم الاصول. طهران: نشر احسان للنشر و التوزیع. • الغزالی، محمد بن محمد(1417ق) المستصفی فی علم الاصول. بیروت: دار الکتب العلمیه. • الغزالی، محمد بن محمد(بی تا) احیاء علوم الدین. بیروت: دار احیاء التراث العربی. • غزالی، محمد(1991م) قضایا المرأه بین التقالید الراکده و الوافده. قاهره: دارالشروق. • الفاسی، علال. (1993م). مقاصد الشریعه الإسلامیه ومکارمها. بیروت: دار الغرب الإسلامی. • فاضل مقداد ـ مقداد بن عبدا لله. (1361) نضدالقواعد الفقهیه علی مذهب الامامیه. قم: کتابخانه آیه الله مرعشی نجفی، چاپ اول. • فرحزادی، علی اکبر و جواد ابراهیمی(1389) بازپژوهی استنباط احکام خانواده با توجه به اصل استحکام خانواده. مطالعات راهبردی زنان، دوره22، شماره86، صص 79_105. • فلاحی، احمد(1400) حقوق زنان در خوانش مقاصدی «طاهر الحدّاد». دو فصلنامه تخصصی مطالعات فقه و اصول. سال چهارم، شماره اول، صص125_146. • قاسمی، محمدعلی و احمد خوانساری(1395) نقد و بررسی فقه مقاصدی. قم: مرکز فقهی ائمه اطهار. • قلی‌پور، رحمت‌الله و ابراهیم غلام‌پورآهنگر(1389) فرآیند سیاستگذاری عمومی در ایران. تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. • کاتوزیان، ناصر(1377) فلسفه حقوق. تهران: شرکت سهامی انتشار. • کاظمی، زهره (1393) تتبع رخص شرعیه و کاربرد آن در حقوق خانواده. رساله دکتری رشته مطالعات زنان، دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس. • مامسن، ژانت (1388) جنسیت و توسعه. ترجمه زهره فنی. انتشارات دانشگاه تهران. • مجتهد شبستری، محمد (1378) «زنان، کتاب و سنت» مجله زنان، شماره 57. • مجتهد شبستری، محمد (1379) نقدی بر قرائت رسمی از دین. نشر طرح نو. • محقق، زکیه(1400) ظرفیت شناسی فقه مقاصدی در مسائل مستحدثه فقه خانواده. پایان نامه دوره کارشناسی ارشد رشته فقه و معارف اسلامی گرایش کلام، نمایندگی المصطفی در خراسان مجتمع آموزش عالی خواهران مدرسه عالی فقه و قرآن. • محمدتقی‌زاده، مهدیه(1395) جایگاه اصل مصلحت در نظام قانونگذاری اسلامی و تطبیق آن در حقوق خانواده. رساله دکتری رشته مطالعات زنان، دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس. • مسعود، محمدخالد(1382) فلسفه حقوق اسلامی. ترجمه محمدرضا ظفری و فخرالدین اصغری آقمشهدی. قم: بوستان کتاب. • مطهری، سید مرتضی. (1384). مجموعه آثار استاد شهید مطهری. تهران: انتشارات صدرا. • مطهری، مرتضی(1371) مجموعه آثار جلد پنجم کلیات فلسفه. قم: صدرا. • مطهری، مرتضی(1372) سیری در نهج‌البلاغه. تهران: صدرا. • مطهری، مرتضی(1382) نظام حقوق زن در اسلام. قم: انتشارات صدرا. • موسوی‌بجنوردی، سیدمحمد و بتول مهرگان صومعه‌سرایی(1396) بررسی حقوق و تکالیف غیرمالی زوجین براساس مصلحت خانواده با رویکردی بر نظر امام خمینی. پژوهش‌نامه متین. سال نوزدهم. شماره76. صص1-20. • میرویسی نیک، صادق (1393) «توسعه انسانی و عدالت جنسیتی» پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده علوم انسانی. • میرویسی نیک، صادق (1393). توسعه انسانی و عدالت جنسیتی. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس. • هاشمی رفسنجانی، اکبر(1389) اجتهاد شورایی و تخصصی. مجموعه مقالات همایش اجتهاد در دوره معاصر. تهران: دانشگاه مذاهب اسلامی. • هانت، ژانت (1388) «جنسیت و توسعه» ترجمه مهدی نیاکانی فر. پژوهش‌نامه مطالعات زنان، شماره 42: 274 – 229. • واعظ زاده خراسانی، محمد(1389) اجتهاد در قرآن. مجموعه مقالات همایش اجتهاد در دوره معاصر. تهران: دانشگاه مذاهب اسلامی.

• Abdelgafar, Basma (2023). Re-envisioning Women’s Empowerment: A Maqasid Approach to Understanding Women’s Status and Rights in Islam. Manara – Qatar Research Repository. Chapter. https://doi.org/10.1007/978-981-99-6006-4_3 • Ahmad, M. Y., Supardan, M. A., Adnan, N. I. M., Noor, N. A. M., & Sulaiman, A. (2022). Islamic Right for Women to Claim their Husband’s EPF Contribution according to Maqasid Sharia. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 12(8), 1-9. • Beijing Declaration and Platform for Action. (1995, September 15). Fourth world conference on women, UN Doc. A/CONF.177/20, 1995 and UN Doc. A/CONF.177/20/Add.1. • binti Ali, N. B., binti Ramli, A., & binti Ahmad, H. (2020). Maqasid Shariah in Family Institutions: Analysis of the Prenuptial Course Module in Malaysia. Mazahib, 19(2), 247-280. https://doi.org/10.21093/mj.v19i2.2567 • CEDAW. (2014, October 22). CEDAW, quick & concise: The principle of substantive equality. • Committee on the Elimination of All Forms of Discrimination Against Women. (1993, November 30). Committee on the elimination of all forms of discrimination against women: Ways and means of expediting the work of the committee. Report by the Secretariat, UN Doc. CEDAW/C/ 1994/6. • Habibullah, M., Hassan, R., & Mohd Zain, N. R. (2023). Women’s empowerment and participation in Islamic financial planning diversity, equity and inclusion: Evidence from Maqasid al-Shari’ah. *Al-Burhān: Journal of Qurʾān and Sunnah Studies, 7*(2), 152-161. https://doi.org/10.31436/alburhn.v7i2.308 • Husni, A. B. M., Nasohah, Z., & Mohd Kashim, M. I. A. (2015). Problem of domestic violence and its solutions in the light of Maqasid Shariah. Asian Social Science, 11*(22), 33-42. https://doi.org/10.5539/ass.v11n22p33. • Husni, A. B. M., Nasohah, Z., Mohd Nor, A. H., & Al-Adib Samuri, M. (2015). Family problems – Wife’s work – and its solution in the light of Maqasid Shariah. *Asian Social Science, 11*(18), 164-175. https://doi.org/10.5539/ass.v11n18p164 • Iqbal, M. (1930). The reconstruction of religious thought in Islam. Oxford university Press. • Kahu, E. & M. Morgan )2007) “A critical discourse analysis of New Zealand government policy: Women as mothers and workers” Womens Studies International Forum. 30: 134-146. • Lombardo, E.& P. Meier & M. Verloo (2009) The discursive politics of gender equality (stretching, bending and policymaking). Routledge. • Niazi, S. M. (2016). MAQASID – AL- SHARIAH AND PROTECTION OF WOMEN. International Journal of Sciences: Basic and Applied Research (IJSBAR), 28(1), 136-145. Retrieved from https://www.gssrr.org/index.php/JournalOfBasicAndApplied/article/view/5773 • Nussbaum, M. (2000) “Women’s Capabilities and Social Justice” Journal of Human Development, Vol. 1, No. 2. • Oakley, A. (1972) Sex, gender and Society, Feminism in the study of religion. Edited by Darlene M. Juschka, London: Continumm. • Reeves, H. & Baden, S. (2000) Gender and Development: Concepts and Definitions. Brighton: Institute of Development Studies, University of Sussex. • Reeves, H. & Baden, S. (2000) Gender and Development: Concepts and Definitions. Brighton: Institute of Development Studies, University of Sussex. • Rismilda. (2023). The Relationship between Islamic Law and the Concept of Gender Equality Based on Maqasid Sharia Perspective. Sinergi International Journal of Law, 1(3), 175-183. • Sadatmoosavi, Z., Wan Ali, W. Z. K., & Shokouh, M. A. (2015). The Objectives (Maqasid Shari’ah) of Observing Modesty and Women’s Modest Dress In The Holy Quran. Online Journal of Research in Islamic Studies, 2(3), 13-24. Retrieved from https://ejournal.um.edu.my/index.php/RIS/article/view/9956 • Salleh, F., Sahari, N. H., Ab Manan, S. K., Abdullah, C. Z., & Yahya, Z. (2020). Maqasid Shariah in the guidelines for Iddah of women upon husband’s death. Journal of Islamic Studies and Culture.