نویسنده: تیموری فریدنی، علی اکبر* ؛
چکیده: در اواخر حکومت اموی و آغاز حکومت عباسی، دبیران و کاتبان به دربار حاکمان وارد شده و با توجه به اصالت ایرانی و آشنایی آنان با سنت اخلاق فارسی، این میراث کهن را به دنیای اسلام منتقل کردند. آنان علاوه بر استفاده از آموزه های اخلاق فارسی در نامه نگاری های خود، به ترجمه و تالیف کتب فراوانی که متاثر از اخلاق فارسی بود پرداختند. آثار نگاشته شده آنان بعدها به عنوان یکی از منابع اخلاقی شناخته شد و نویسندگان بعدی تلاش کردند با استفاده از آیات و روایات، میراث برجای مانده از دبیران را مشروعیت ببخشند. بدین ترتیب اخلاق فارسی جزء منابع اخلاق پژوهان مسلمان قرار گرفته و نظام اخلاقی آنان را تحت تاثیر قرار داد. اما کدام یک از خصوصیت ها و آموزه های اخلاق فارسی به اخلاق اسلامی رسوخ کرد؟ این مقاله برآن است تا با استفاده از شیوه توصیفی ـ تحلیلی، به این پرسش پاسخ داده و پنج خصوصیت استقرا شده که عبارتند از: تفرد پادشاه، نظام طبقاتی، اطاعت از پادشاه، عدالت و ارزش های اخلاقی متفاوت، را شرح دهد. ورود اخلاق فارسی در دنیای اسلام بازتاب های متفاوتی داشته و سه رویکرد متفاوت در قبال آن بوجود آمد؛ برخی آن را بتمامه پذیرفتند و برخی دیگر تلاش کردند آن را تعدیل کنند و گروهی دیگر نیز با توجه به دیدگاه عقل واحد و خرد جاودان، آن را در کنار دیگر نظام های اخلاقی جای داده و از برخی آموزه های آن بهره بردند.
منبع: پژوهش نامه اخلاق تابستان 1395 – شماره 32 رتبه: علمی-پژوهشی/ISC (18 صفحه – از 147 تا 164 )
Effects of Persian Ethics on Islamic Ethics
Author: Ali Akbar, Teymori*;
Abstract: Towards the end of Omavid Caliphate and beginning of Abbasid, secretaries and writers entered the Royal Court and with regard to their nationality and awareness of Persian ethics` tradition, transmitted this old and historically rooted heritage to Islamic world. In addition to using Persian ethical teachings in their correspondence, they compiled and translated many books affected by Pesian ethics. Their works then became one of ethical sources and next authors, relying on Quranic verses and traditions, tried to legalize them. In this way, Persian ethics turned one of Muslim scholars` sources in this field and affected their ethical system; now a question rises itself in the mind: which teachings and properties of Persian ethics transmitted to Islamic ethics? Trying to answer the question, the author has described five properties including king`s uniqueness, system of classes, following the king, justice and ethical different values. Persian ethics` transmission to Islamic world led to three approaches; some accepted it completely, some balanced it and some, paying attention to unity and everlasting state of reason, agreed with it along with other ethical systems and used some of its teachings.