نویسنده: شفیعی سردشت، جعفر* ؛ گرجی ازندریانی، علی‌اکبر ؛ قانعی، علی ؛
چکیده: در این مقاله برآنیم به طور ویژه و مفصل، آن پاره از اعمال دولت را مورد مطالعه قرار دهیم که مشمول نظارت قضایی دیوان عدالت اداری نمی‌شوند. معمولاً در نظام‌های حقوقی مختلف، همواره اعمالی وجود دارد که به علت ماهیت یا دیگر علل مشمول نظارت قضایی دیوان نمی‌شوند و یا به تعبیر دیگر نظارت‌گریز هستند. شناسایی اعمال نظارت‌ناپذیر می‌تواند به ما در درک صحیح نظام نظارت قضایی کمک شایانی نماید. در ایران، یکی از دلایل مهم تحدید صلاحیت دیوان عدالت اداری را –علاوه‌بر خروج موضوعی و نیز استثناآت مورد حکم قانون‌گذار- باید در رویکرد مفسر قانون اساسی جستجو نمود. در بسیاری از الگوهای نظارت قضایی، مبنای صلاحیت دادگاه‌ها در رسیدگی به اعمال دولت، معیار کارکردی است، اما، رویکرد سازمانی و نه کارکردی به صلاحیت‌های دیوان عدالت اداری- که می‌توان آن را تا اندازه‌ای با رویکرد نظام‌مند به اصول قانون اساسی نظام جمهوری اسلامی ایران، روح حاکم بر آن و نیز فلسفه تدوین چنین قانون بنیادینی در جهت دفاع از حقوق و آزادی‌های شهروندان، مغایر دانست- منجر به گسترش دایره اعمال نظارت‌گریز در نظام حقوقی ایران شده است.
منبع: حقوقی دادگستری زمستان 1395 – شماره 96 رتبه: علمی-پژوهشی/ISC (29 صفحه – از 125 تا 153 )
Non-Justiciable Acts of Government in Iranian Legal System
Author: Jafar, Shafiee*; Aliakbar, Gorji; Ali, Ghanei;
Abstract: In this article we are going to study instances of the government’s actions which are not subject to the judicial review of Administrative Justice Court. Usually in different legal systems, some government’s acts -for some reason- have been excluded from the scope of judicial review. Identifying the acts and reasons for unreviewability can contribute to our understanding of the judicial review. In Iran, in addition to legislative limitations, one of the main reasons for limiting the Administrative Justice Court’s jurisdiction is Guardian Council of Constitution’s interpretive approach. In many models of judicial review, the criterion of court’s jurisdiction in reviewing the government’s acts is functional. But, organizational approach Guardian Council of Constitution to Administrative Justice Court’s jurisdiction -that is in conflict with systematic and organic approach to the principles of the constitution of the Islamic Republic of Iran, the spirit and underlying philosophy of drafting such a basic law to protect the rights and freedoms of citizens- has led to expansion of the sphere of unreviewbility in the Iranian legal system.