نویسنده: فرهمند، مجتبی* ؛ آقایی‌نیا، حسین ؛
چکیده: زمینه و هدف: نظام عدالت کیفری در ابتدای شکل گیری، بر مجرم و مجازات کردن او متمرکز بود، اما به تدریج در کنار بزهکار، رکن دیگر جرم، یعنی «بزه دیده» نیز مطرح و نظام عدالت کیفری دست خوش تغییر و زمینه های ظهور عدالت ترمیمی مهیا شد. هدف پژوهش حاضر، بررسی جلوه های عدالت ترمیمی در نهادهای موجب سقوط کیفر در قانون جدید مجازات اسلامی است. روش: پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی است. به این ترتیب سعی شد با بررسی منابع کتابخانه ای و تحلیل اسناد و منابع مدون، سیاست جنایی تقنینی قانون گذار در قانون جدید مجازات اسلامی در نهادهای موجب سقوط کیفر و در پرتو اندیشه های عدالت ترمیمی تشریح شود. در این راستا، به رویه قضایی محاکم دادگستری نیز توجه شد. یافته ها و نتایج: پژوهش نشان داد که نهادهای چهارگانه گذشت شاکی، معافیت از کیفر، عفو و توبه در قانون مجازات اسلامی برای سقوط کیفر پیش بینی شده اند. گرچه این نهادها به صورت بالفعل ترمیمی نیستند و می توان گفت در بیشتر این نهادها، کانون توجه قانون گذار به سوی اصلاح بزهکار است، ولی در تاسیس این نهادها سعی در حفظ و احیاء حقوق بزه دیده نیز شده است. به این ترتیب قانون مجازات اسلامی در نهادهای موجب سقوط کیفر، ظرفیت های خوبی برای حمایت کیفری از بزه دیده و پیشرفت به سوی اجرای برنامه های عدالت ترمیمی دارد، ولی این ویژگی ها زمانی مفید است که مورد استقبال قضایی واقع شود.
منبع: پژوهش های دانش انتظامی پاییز 1395 – شماره 72 رتبه: علمی-پژوهشی/ISC (24 صفحه – از 68 تا 91 )
The Effects of Restorative Justice in Institutions Bringing Down the Punishment in the Islamic Penal Code
Author: Mojtaba, Farahmand*; Hossein, Aghaeenia;
Abstract: Background and objectives: At the beginning of its formation, the criminal justice system focused on offender and his punishment, but gradually beside the criminal, another element of the crime, that is, the “victim” was also raised and criminal justice system was transformed and the grounds for the emergence of the restorative justice was provided. The present study aims to investigate the effects of restorative justice in institutions bringing down the punishment in the new Islamic Penal Code.
Methodology: The present study is of a descriptive-analytic research type. In this way, investigating the library resources and analyzing the accredited documents an attempt has been made to explain the legislative criminal policy of the legislator in the new Islamic Penal Code in institutions bringing down the punishment and in the light of restorative justice ideas.
Findings and results: Research showed that the four institutions bodies, including complainant remission, exemption from punishment, forgiveness and repentance are predicted in the Islamic penal code for bringing down the punishment. Although these institutions are not potentially restorative and it can be said that the focus of legislator is towards reforming the criminal in most of these institutions, an attempt has been made in the establishment of these institutions to preserve and restore the victim’s rights. In this way, the Islamic Penal Code in the institutions bringing down the punishment has appropriate capacities for criminal protection of the victim and progress towards the implementation of restorative justice programs, but these features are useful when they are welcomed by criminal justice.