نویسنده: سهرابلو، علی *؛ موسی زاده، ابراهیم ؛
چکیده: عوارض از مهم‌ترین منابع درآمدی دولت و نهادهای عمومی است که به‌سبب فراوانی مصادیق آن در نظام حقوقی کشور و موضوعات مطرح در این زمینه، در سال‌های اخیر موضوع برخی پژوهش‌ها قرار گرفته است. در این میان بحث صلاحیت وضع عوارض و اصول حاکم بر وضع آن از مباحث مهمی است که کمتر مورد توجه صاحب‌نظران قرار گرفته است. حاکمیت قانون ایجاب می‌کند که صرفا مراجع ذی‌صلاح بتوانند عوارض وضع کنند و اصول حقوقی موجود در این زمینه رعایت شود. در قانون اساسی ایران سخن از وضع عوارض و اصول حاکم بر آن به میان نیامده است؛ اما دیوان عدالت اداری در آرای متعددی که در زمینه‌ی عوارض صادر کرده، اصولی همچون اصل قانونی بودن، صلاحیت، رعایت تشریفات قانونی، عطف به ماسبق نشدن قوانین و تصمیمات اداری، رعایت موازین شرعی، تناسب، عدم وضع عوارض مجدد و عدم تضییق و توسیع قانون را مورد نظر قرار داده است. موضوعی که این پژوهش با روشی توصیفی- تحلیلی و با استفاده از قوانین و مقررات موجود و آرای هیات عمومی دیوان عدالت اداری بدان پرداخته، اشاره‌ای مختصر به مراجع صالح وضع عوارض در نظام حقوقی ایران و بررسی و تدقیق در اصول حاکم بر این عمل در پرتو آرای دیوان عدالت اداری است.
منبع: دانش حقوق عمومی بهار و تابستان 1394، سال چهارم – شماره 11 رتبه: علمی-پژوهشی/ISC (22 صفحه – از 89 تا 110 )
The Competence of Imposing Charges and their Governing Principles in the Light of the Administrative Justice Court’s Decisions
Author: Ali, Sohrabloo*; Ebrahim, Mousazadeh;
Abstract: Charges are one of the most important revenue sources of the government and public institutions which have been the subject of some researches due to their numerous instances in our legal system and issues raised in this regard in recent years. In the meantime، the competence of imposing charges and their governing principles are among the important issues lowly discussed by the experts. The rule of law requires the observance of the legal principles and that only the competent authorities can impose charges. The Constitution of Iran has no stipulation regarding the competence of imposing charges and their governing principles. But the Administrative Justice Court has considered some principles in many decisions issued in this regard; Principles such as the legality، the competence، due process of law، non-retroactivity of laws and administrative decisions، observance of religious criteria، proportionality، prohibition of re-imposing charges and prohibition of restriction and extension of the law. Therefore، this article through an analytic- descriptive method and by using the existing laws and regulations and the Administrative Justice Court’s decisions seeks to briefly refer to the competent authorities of imposing charges in the legal system of Iran and to scrutinize the governing principles on this matter in the light of the Administrative Justice Court’s decisions.