مقطع: دکتری تخصصی (PhD)      سال: 1402

رشته: حقوق – حقوق جزا و جرم‌شناسی

پدیدآور: ابوذر اسدی استاد راهنما: باقر شاملو استاد مشاور: علیرضا میرکمالی

دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده حقوق

اخبار راجع به جرم و پرونده‌های قضاییِ کیفری، جزو جذاب‌ترین اخبار برای مخاطبان است . زمانی که خبری در مورد یک جرم اعلام می‌شود، چنانچه دارای یکی از مؤلفه‌های جذابیت رسانه‌ای شامل شهرت مرتکب جرم یا بزه‌دیده، شیوه خاص ارتکاب جرم،خشن بودن جرم، گستردگی آثار زیان‌بار جرم و تعدد بزه‌دیدگان ، احساس ضرورت واکنش کیفری قاطع به موضوع از ناحیه افکار عمومی یا در مقابل، لزوم برخورد توأم با رأفت دستگاه عدالت کیفری نسبت به مرتکب باشد، به سرعت در رسانه‌های اجتماعی انتشار می‌یابد و افکار عمومی نسبت به آن موضوع، پیگیر و حساس و نسبت به اخبار پیرامون آن حریص می‌شود و مدام خواهان ارائه اخبار بعدی موضوع است و غالباً پیگیری موضوع را تا حصول نتیجه از طریق رسانه مطالبه می‌نماید. وقتی موضوعی رسانه‌ای شد، دیگر کسی نمی‌تواند جلوی انتشار آن را بگیرد. بایکوت خبریِ بعدی نیز افکار عمومی را بیش از پیش سردرگم کرده و در فضای مجازی، بیان ابهامات و انتشار اخبار غیرموثق به حدی می‌رسد که دستگاه عدالت کیفری را وادار به پاسخگویی و واکنش می‌کند. در سال‌های اخیر و با رشد فزاینده دسترسی افراد به فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی در تلفن‌های همراه، اخبار مربوط به موضوعات کیفری با سرعت بیشتر و در حجم وسیع‌تری منتشر می‌شود و از آنجا که در شبکه‌های مجازی امکان مشارکت مخاطبان و اظهار نظر ایشان راجع به موضوع کیفری فراهم است و می‌توان به خواست و مطالبه افکار عمومی دست یافت؛ تأثیرپذیری دستگاه عدالت کیفری از این مطالبات مطرح شده به نحو گسترده‌ای افزایش یافته و «رسانه‌ای شدن» موضوعات کیفری به یک چالش جدی در روند دادرسی تبدیل گردیده است.اخبار راجع به جرم و پرونده‌های قضاییِ کیفری، جزو جذاب‌ترین اخبار برای مخاطبان است . زمانی که خبری در مورد یک جرم اعلام می‌شود، چنانچه دارای یکی از مؤلفه‌های جذابیت رسانه‌ای شامل شهرت مرتکب جرم یا بزه‌دیده، شیوه خاص ارتکاب جرم،خشن بودن جرم، گستردگی آثار زیان‌بار جرم و تعدد بزه‌دیدگان ، احساس ضرورت واکنش کیفری قاطع به موضوع از ناحیه افکار عمومی یا در مقابل، لزوم برخورد توأم با رأفت دستگاه عدالت کیفری نسبت به مرتکب باشد، به سرعت در رسانه‌های اجتماعی انتشار می‌یابد و افکار عمومی نسبت به آن موضوع، پیگیر و حساس و نسبت به اخبار پیرامون آن حریص می‌شود و مدام خواهان ارائه اخبار بعدی موضوع است و غالباً پیگیری موضوع را تا حصول نتیجه از طریق رسانه مطالبه می‌نماید. وقتی موضوعی رسانه‌ای شد، دیگر کسی نمی‌تواند جلوی انتشار آن را بگیرد. بایکوت خبریِ بعدی نیز افکار عمومی را بیش از پیش سردرگم کرده و در فضای مجازی، بیان ابهامات و انتشار اخبار غیرموثق به حدی می‌رسد که دستگاه عدالت کیفری را وادار به پاسخگویی و واکنش می‌کند. در سال‌های اخیر و با رشد فزاینده دسترسی افراد به فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی در تلفن‌های همراه، اخبار مربوط به موضوعات کیفری با سرعت بیشتر و در حجم وسیع‌تری منتشر می‌شود و از آنجا که در شبکه‌های مجازی امکان مشارکت مخاطبان و اظهار نظر ایشان راجع به موضوع کیفری فراهم است و می‌توان به خواست و مطالبه افکار عمومی دست یافت؛ تأثیرپذیری دستگاه عدالت کیفری از این مطالبات مطرح شده به نحو گسترده‌ای افزایش یافته و «رسانه‌ای شدن» موضوعات کیفری به یک چالش جدی در روند دادرسی تبدیل گردیده است.

رسانه/ media , رسانه ای شدن/ medialization , عدالت کیفری/ criminal justice , عوام گرایی/ populism

محمدحسین رمضانی قوام‌آبادی .حضور سازمان های مردم نهاد در فرآیند کیفری در پرتو قانون آیین دادرسی کیفری،،مجله حقوقی دادگستری سال هشتاد و یکم،شماره 99 مجتبی فرح بخش،مفهوم و مبانی حقوق دفاعی متهم،مجله حقوقی دادگستری،شماره 56 و 57،پائیز و زمستان 1385 باقر انصاری و انسیه نبی زاده، رفع تعارض حریم خصوصی و آزادی بیان در تولید محتوای رسانه‌های جمعی،فصلنامه حقوق شهروندی،تیر 1400،شماره 21 باقر انصاری، حقوق ارتباط جمعی،انتشارات سمت، تهران،1386

David Archard, Privacy, The Public Interest and a prurient public, in Media Ethics, London, 2000, p87 مذکور در باقر انصاری و انسیه نبی‌زاده،همان ،ص 185

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

ده + 19 =