ارزیابی پراکنش جمعیت و توزیع خدمات در نواحی شهری با رویکرد توسعه پایدار و عدالت اجتماعی با استفاده از مدل‏هایVIKOR و TOPSIS، (مطالعه موردی شهر زنجان)

نویسنده: احد نژاد، محسن*؛ زلفی، علی؛ نوروزی، محمد جواد؛

چکیده: امروزه یکی از موضوعات مهم در برنامه‌ریزی شهرها، بحث توسعه متعادل و متناسب در شهرها و برخورداری مناسب ساکنین شهرها از خدمات شهری می‌باشد. نقش برنامه‌ریزی در رسیدن به این هدف، باید توزیع خدمات و امکانات شهری، را به نحوه‌ی هدایت کند که به نفع همه اقشار و گروه‌های اجتماعی جامعه باشد و به عدالت اجتماعی و فضایی در شهرها و به تبع آن توسعه پایدار شهری منجر گردد. هدف از این پژوهش بررسی و شناخت نحوه توزیع جمعیت و خدمات در نواحی شهری زنجان و همچنین یک مقایسه بین نتایج بدست آمده از نحوه توزیع خدمات در بین نواحی شهری در مدل‌های VIKOR و TOPSIS می‌باشد. با توجه به هدف پژوهش، به ارزیابی نحوه پراکنش جمعیت (مدل آنتروپی) و توزیع خدمات (مدل VIKOR و مدل TOPSIS) و همچنین محاسبه همبستگی بین این دو متغیر(میزان جمعیت و دسترسی به خدمات) در نواحی شهری زنجان از مدل اسپیرمن استفاده شده است. نتایج بدست آمده از ضریب آنتروپی پراکنش جمعیت (0.9386) نشانگر آن است که پراکنش جمعیت در نواحی شهری زنجان متناسب می‌باشد اما نتایج بدست آمده از دو مدل VIKOR و TOPSIS مشخص می‌کند که توزیع خدمات در نواحی شهری زنجان متناسب نمی‌باشد. با توجه به ضریب همبستگی اسپیرمن (0.1098) مشخص می‌شود که توزیع خدمات شهری در نواحی شهری زنجان بر اساس پراکنش جمعیت، صورت نگرفته است. با توجه به نتایج تحقیقی بایستی با اقدامات و برنامه‌ریزی مناسب، به توزیع مجدد و پخش مناسب خدمات برای دست‌یابی به توسعه متوازن در نواحی شهری زنجان در راستای تحقق عدالت اجتماعی و به تبع آن دست‌یابی به توسعه پایدار شهری، اقدام شود.

منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی بهار 1392 – شماره 18 رتبه علمی-پژوهشی (وزارت علوم/ISC (‎15 صفحه – از 169 تا 183 )

دانلود مقاله

سایت مرجع

 

 

The Evaluation of Population and Utilities Distribution in Urban Regions with Sustainable Development and Social Justice Approaches Using VIKOR AND TOPSIS Models (A case Study Zanjan City)

Author: Ahadnejad, Mohsen*; Zolfi, Ali; Nourozi, Mohammadjavad;

Abstract: Today one of the most important issues in urban planning are balanced development in cities and proportion of citizen from urban utilities. The role of planning to achieve this goal, the distribution of urban facilities and utilities will lead to the benefit of all social groups in society and social justice and sustainable development of urban space. The aim of this study was to investigate and identify the distribution of population and utilities in Zanjan city urban regions and also comparison between the results of the urban utilities distribution using VIKOR and TOPSIS models. According to the study, to assess the population distribution entropy model and for utilities distribution VIKOR and TOPSIS and for correlation between these two variables calculation (population and access to services) in urban regions Spearman model has been used in this case study. Results from the population distribution of entropy coefficient (0.9386), which indicates that the distribution of population in urban areas is proportional Zanjan with use VIKOR and TOPSIS models, but the results indicate that the distribution of services in urban areas is not appropriate in Zanjan city. The research results should be proper planning, for redistribute and distribution services suited to achieve balanced development in urban areas towards social justice and consequently achieve sustainable urban development.